ThoMandelstamChanPhuong

DỊCH THƠ  MANDELSTAM

 

Osip Mandelstam (1891-1938) là một nhà thơ hàng đầu của thế kỷ 20. Sinh tại Varsovi trong gia đ́nh gốc Do thái và trưởng thành ở St Petersburg, ông và các bạn thơ trong nhóm Acmeism đă cách tân, giải phóng thơ Nga khỏi ảnh hưởng Tượng Trưng chủ nghĩa. Họ chú trọng vào tay nghề thi nhân bên cạnh nghệ thuật dùng ngôn từ chính xác nhằm phục hồi quyền năng của chữ. Có cảm t́nh với cách mạng  ông tham gia các hoạt động văn hóa sau 1917, kiếm sống  khó khăn bằng những bài viết và dịch thuật.    V́ mấy bài thơ chui phản đối chế độ hà khắc của Stalin, Mandelstam bị bắt và mất vài năm sau trên đưởng lưu đày cùng đám người tù tập trung vùng cực bắc Siberia.

Thơ Mandelstam trác luyện từng câu, khắc chạm từng chữ,vưon lên tính cô đọng của tinh thể. Mấy bài dịch sau đây cố gắng diễn đạt âm điệu trầm lắng và kín đáo trong thi phẩm Đá (1913) tập hợp các sáng tác đầu tay của thi hào .

 

 

 

Nhút nhát quả ĺa cành

Không lời rơi chạm đất

Giữa nhạc điệu triền miên

Của rừng già vắng ngắt…         1908

 

 

 

Thính giác căng như buồm

Mắt ngóng vời hoang vắng

Hợp xướng đàn chim đêm

Thầm bay ngang im lặng

 

Tôi nghèo tựa thiên nhiên

Mộc mạc giống bầu trời

Hư ảo phần tự do

Như lời chim đêm gọi

 

Tôi ngắm vầng trăng lạnh

Ṿm trời chết đóng khung

Dương trần dù lạ lẫm

Tôi chấp nhận hư không!         1910

 

 

 

Lá gần như im hơi

Trước gió thoảng tăm tối

Xao xác én hoàng hôn

Liệng từng ṿng mệt mỏi

 

Trong cơi ḷng tương tư

Nơi con tim hấp hối

Chiều tà gieo trách cứ

Theo sợi nắng cuối trời

 

Đêm xuống trên cánh rừng

Ánh trăng mọc gỉ ối

V́ sao im vắng thế

Tiếng nhạc phách đâu rồi ?    1911

 

CHÂN  PHƯƠNG dịch và giới thiệu