Một Chuyến Du Xuân – 5

Tượng Đài Chiến Thắng - VICTORY MONUMENT - YORKTOWN.

 

   Rời Jamestown và Williamsburg, tôi lái xe độ hai mưoi cây số đến Yorktown.  Kịp bước vào chụp tấm ảnh với Tướng Lafayette nơi tiền sảnh trước khi nhà Bảo Tàng Lịch Sử đóng cửa lúc 5 giờ.  Chúng tôi trở ra, nhập vào đám du khách rải rác khắp thị xă dưới ánh nắng chiều mềm dịu.  Vài người đang rảo quanh đồng đất nh́n ngắm trận địa xưa; một gia đ́nh đông con chụp h́nh cho nhau cạnh mấy khẩu thần công nằm phơi mưa nắng…

   Cũng nên lật lại vài trang sử.  Câu chuyện bắt đầu ở một chốn xa xăm khác, tận Massachusetts.  Sau mấy năm biểu t́nh chống sưu thuế ở Boston, tiếng súng khởi nghĩa đă nổ vào sáng mùa xuân 19-4-1775 tại hai làng Lexington và Concord.  Đúng 6 năm 6 tháng sau đoàn quân khởi nghĩa cách mạng được Pháp tiếp viện đă đánh bại quân Anh tại Yorktown.

Tại đây tiếng súng khởi nghĩa đă nổ ngày 19-4-1775 ở Concord.

 

 

   Đi dạo quanh quẩn nh́n mấy mẫu ruộng được lính tráng đắp mô để nấp bắn giữa dăm ba rặng cây xanh, tự nhiên tôi nhớ Waterloo bên Bỉ nơi Napoleon từng đại bại. Hai chiến địa đă thay đổi lịch sử thế giới này không có ǵ đặc biệt về điạ h́nh.  Chỉ có một điều khác biệt là tại chiến tuyến này quân đội Hoàng Gia Anh bị dồn vạ triền đá dựng, dưới kia là biển sâu.

Mấy mẫu ruộng được lính tráng đắp mô làm chiến địa .

 

   Lúc ấy, tám ngh́n quân lính Anh đă thấm mệt sau trận chinh phạt North Carolina.  Dưới sự chỉ huy của danh tướng Lord Corwallis, họ đồn trú và tăng cường pḥng thủ để lấy sức tại Yorktown trong khi chờ đoàn quân tiếp viện đang kéo sang.  Không ngờ Đề Đốc De Grasse đă chặn đánh trên biển đoàn hải thuyền, cắt đường viện quân Anh.  Trong khi đó toán quân của tướng Lafayette đă mai phục chặn đường tháo lui trên bộ, và tướng Rochambeau phối hợp với nguyên soái Washington kéo quân từ New York xuống.  Sau sáu ngày chịu đựng cuộc tiến công và bao vây của mười bốn ngh́n lính tráng Mỹ-Pháp, lực lượng hoàng gia Anh kiệt sức và Lord Cornwallis chịu đầu hàng vào ngày 19-10-1781.

 

 

  Chúng tôi đi dạo thăm viếng Yorktown, đến Tượng Đài Chiến Thắng rồi qua ngôi nhà của Thống Đốc Virginia Thomas Nelson - một trong những lănh đạo địa phương trong cuộc khởi nghĩa.  Bị tướng Cornwallis chiếm đóng làm tổng hành dinh, ngôi nhà này đă được phục hồi lại như xưa cho du khách có thể nh́n thấy một chứng tích hiếm quư.  Cũng như cây cầu ở Concord hoặc quả chuông ở Philadelphia, ngôi nhà của Nelson là một chương quyết định của nền độc lập Mỹ - các viên đá tảng xây nền dân chủ đầu tiên của loài người hiện đại.

 

                Bên phải là ngôi nhà của Thomas Nelson bị tướng Cornwallis chiếm đóng.

 

   Chụp xong tấm h́nh kỷ niệm với tượng đài Victory Monument, chúng tôi lên đường. Nhắm về hướng Nam, lái qua Norfolk - hải cảng đóng tàu số một của nước Mỹ, tôi ṿng về Virginia Beach để ăn tối và nghỉ qua đêm.

   Ngày mai tôi sẽ dành cho các bạn đường một vài thú vị trước khi quay về Boston.  Khi kéo hành lư vào đại khách sạn của Diamond Resort, tôi vưà nghĩ đến đoạn kết của chuyến du ngoạn vưà nói thầm, last but not least !

 

                                                             *

   Lấp lánh ánh dương rắc vàng trên biển sớm. Một bóng người lẻ loi trên băi cát trước Đại Tây Dương bao la. Đúng ra là du khách nên rong chơi tắm nắng ít hôm tại thắng cảnh Virginia Beach này, nhưng cuộc du ngoạn đường trường chưa kết thúc!

    Ăn sáng xong, chúng tôi lại lên đường. Tôi lái xe dọc băi biển đến địa điểm xưa nơi ba hải thuyền đă ghé vào năm 1607. Trước khi t́m ra cửa vịnh Chesapeake rồi ngược ḍng sông đi sâu vào đất liền t́m vùng đất thích hợp để lập thôn xă Jamestown, dám di dân đă bỏ neo nghỉ ngơi ít hôm tại Cape Henry.

 

    Lâu nay Cape Henry đă trở thành căn cứ quân sự và khách đến thăm phải khai báo và làm đơn tại cổng gác.Tôi phải tŕnh bằng lái, cả giấy tờ chủ quyền và bảo hiểm xe.  Hai người lính canh yêu cầu mở cốp xe trước sau cho họ khám xét tường tận trước khi cho phép kẻ lạ đi vào. Khi đậu xe xong trên băi parking trống vắng, chúng tôi mới hay là chẳng có bao nhiêu du khách chịu khó lặn lội đến chốn nầy - dù đây chính thức là nơi bắt đầu lịch sử thuộc địa Anh-Mỹ ngày xưa!

                        Nơi diễn ra cuộc hải chiến Battle of the Capes sáng ngày 5-9-1781.

 

    Không hiểu Thần Lịch Sử có phải là một nhà soạn kịch có óc hài hước khi sắp xếp cho nền thuộc địa Anh ở Mỹ kết thúc ngay điểm bắt đầu là Cape Henry ? Từ mũi đất nầy nh́n ra khơi, ta có thể h́nh dung cuộc hải chiến Battle of the Capes sáng ngày 5-9-1781 khi hạm đội của đô đốc Pháp de Grasse  bắn phá hư hại sáu chiến thuyền của Anh. Dù trận đụng độ trong hai tiếng đồng hồ ấy bất phân thắng bại, đô đốc Thomas Graves đă phạm sai lầm chiến lược khi ông đưa hạm đội ḿnh về New York sửa chữa và bỏ cửa khẩu Chesapeake cho hải quân Pháp kiểm soát hoàn toàn. Trong khi liên minh quân sự Mỹ-Pháp được tiếp quân và súng đạn từ phía đại dương, lực lượng Anh bị vây hăm ở Yorktown phải chống cự tuyệt vọng đến lúc thất thủ.

   Nh́n bức tượng ghi công đặt cạnh bờ biển nơi đă diễn ra trận hải chiến, tôi có ư nghĩ : Người có công đầu trong chiến thắng Yorktown là đô đốc De Grasse. Cùng Lafayette và Rochambeau, De Grasse đă tiếp viện đúng lúc cho cuộc khởi nghĩa Hoa Kỳ đă đuối sức sau sáu năm dài chiến đấu với quân lực hoàng gia Anh thiện chiến hơn nhiều.  Không chỉ khai sinh một nước Mỹ độc lập, chiến thắng Yorktown c̣n giúp người Pháp rửa mối hận khó quên khi tướng Montcalm thất trận ở Quebec 22 năm trước khiến Pháp phải nhường thuộc địa Canada cho đế quốc Anh.

    Đối diện với tượng De Grasse là cây Thập Giá Tưởng Niệm. Tôi cùng các bạn bước đến chụp ảnh và đọc ḍng chữ khắc trên bệ thập giá . Xin tạm dịch cho các độc giả không rành Anh ngữ: 

 

Tại Mũi Henry này, dân Anh sang lập thuộc địa ở Mỹ đă đặt chân lần đầu lên đất liền vào ngày 26 tháng 4, 1607.  Những di dân này đă lập nên khu định cư đầu tiên của người Anh ngày 13-5-1607 tại Jamestown, Virginia.

 

HERE AT CAPE HENRY FIRST LANDED IN AMERICA, UPON 26 APRIL 1607, THOSE ENGLISH COLONIST WHO, UPON 13 MAY 1607, ESTABLISHED AT JAMESTOWN VIRGINIA, THE FIRST PERMANENT ENGLISH SETTLEMENT IN AMERICA.

 

***

   

   Thay v́ theo lộ tŕnh cũ để quay về Boston, máu phiêu lưu khiến tôi chọn tuyến đường khác băng qua Chesapeake Bay Bridge-Tunnel lên phương Bắc qua tiểu bang Delaware. Đây là một kỳ công kiến trúc, không chỉ riêng đối với nước Mỹ, gồm nhiều cầu nối các đường hầm dưới biển. Đoạn Bắc và đoạn Nam lần lượt được hoàn thành sau 88 tháng, tổng cộng là 17.6 miles tương đương 30 cây số. Ai có dịp qua đây sẽ được ngắm quan cảnh trời biển bát ngát bao la của Chesapeake Bay - cửa biển rộng nhất của nước Mỹ. Khi phóng xe lần đầu tiên (và có thể là lần cuối) trên tuyến đường này, tôi đă trải nghiệm cảm xúc hiếm có tương tự một mùa hè xưa khi tôi lái dọc biển miền Tây trên Route One vào thăm lâm viên redwood ở California.

 

   Không kể các chuyến du lịch trước đây bên Á châu hoặc Âu châu, lần du ngoạn về quá khứ này là cuộc lữ hành có ư nghĩa văn hóa-lịch sử nhất đối với tôi trên đất Mỹ. Hôm nay ngồi viết mấy ḍng du kư vừa đọc thêm vài tư liệu tham khảo, tôi sống lại một chuyến đi kỳ thú, chắc không c̣n dịp lặp lại! Nhưng dư vang của nó sẽ đọng lại lâu dài trong kư ức của tôi và các bạn đồng hành, nhất là những khi nh́n ngắm các tấm ảnh ngoạn mục chụp dưới ánh sáng đầu xuân Virginia năm 2016.

 

CHÂN PHƯƠNG

Hingham Bay, August 20, 2016