Thu Huyền
Cá voi trầm sát - Khát vọng về một tình yêu trong sáng
Gấp lại tiểu thuyết Cá voi trầm sát của Mai Ninh (NXB Trẻ), một cảm giác buốt lạnh, tái tê bỗng choáng ngợp: Trên từng trang giấy mỗi nhân vật không ngừng quẫy đạp, bứt phá mong thoát ra khỏi nỗi ám ảnh của một lời nguyền định mệnh.
Đúng hơn, họ tin một cách mê muội, có một lời nguyền đã làm ít nhất ba thế hệ trong gia đình mình điêu đứng, tàn tạ, rằng tất cả những người đàn ông trong gia đình đều phải chết yểu. Những gương mặt đàn ông quá trẻ xếp đầy trên bàn thờ cộng với nỗi đau dồn nén không giấu được qua ánh mắt u ẩn, của những người phụ nữ hao gầy không thể không làm trái tim nhạy cảm của bé 15 tuổi tên Miên phải run rợ: Tôi cần biết vì lẽ gì họ hàng nội tộc của mình thật lẻ loi, thu gọn dù kể cả số người đã chết hay còn sống.
Không chỉ có vậy, những người phụ nữ này còn chịu một nỗi đau di truyền từ đời mẹ sang đời con, đời cháu. Họ không thể ngăn được tình yêu mãnh liệt của mình dành cho những người con trai cùng huyết thống. Câu chuyện bắt đầu từ mối tình oan trái của một công nương Trung Quốc với người anh con bác ruột. Cũng chính vì thế mà cô bị gả làm dâu Việt Nam dưới thời phong kiến. Bi kịch lại tiếp tục những màn đẫm nước mắt khi con gái của cô say mê chính anh trai mình. Chẳng ngờ, bao nhiêu năm sau bên trời Tây, cô cháu út, người đã phải cắt tóc ngắn vì trong nhà không còn người đàn ông nào sống sót, đã đồng cảm với người chú mình trong mối tình mà cả hai đều coi đó như bến đỗ của đời mình. Định mệnh cuối cùng đã hoàn tất lời nguyền hoặc lời nguyền dẫn dắt định mệnh hay tất cả chỉ là sự trớ trêu của số phận? Nhưng sự trùng hợp ngẫu nhiên đến lạ lùng của những bất hạnh dễ khiến người hoảng sợ. Tia mắt sắc sáng hoảng kinh rồi chùng xuống một nền thăm thẳm tối của Băng, chú Băng là hình ảnh cuối cùng em nhìn thấy. Nhưng sao em chỉ nhìn ra ở đấy sự sợ hãi hơn là nỗi đau hở chị? Có thật lời nguyền ma quái đã đeo đẳng đời người hay đó chỉ là những ám ảnh của nỗi đau trong quá khứ và khát vọng về một tình yêu trong sáng giữa cuộc đời vốn chẳng bao giờ tròn trịa.
Vốn là tiến sĩ vật lý, Mai Ninh đã chưng cất, chắt lọc những nỗi đau, bất hạnh của cuộc sống với ngôn ngữ giàu chất thơ nhưng mang đậm sắc màu tư duy khoa học. Những nhân vật trong Cá voi trầm sát đi dọc một chiều dài lịch sử Việt Nam từ thời phong kiến đến nay, lang bạt từ một xứ sở xa xôi của Trung Quốc, đi khắp Bắc, Trung, Nam của Việt Nam và sang cả phương Tây. Nhưng tất cả dấu ấn của lịch sử đều được đẩy về phía sau làm nền cho bức tranh của những tâm trạng luôn dằn vặt, những dự cảm về đớn đau của định mệnh nhưng vẫn lóe lên những tia hy vọng nhỏ nhoi. Không có một nhân vật dẫn chuyện xuyên suốt như vẫn thường thấy ở tiểu thuyết khác, ở đây tác giả đã để cho mỗi người tự nói lên suy nghĩ, tâm trạng của mình. Nếu ở chương này họ chỉ là một cái bóng chập chờn, run rẩy thì sang chương sau họ như ngọn nến cháy hết phận mình. Điều đó tạo cho Cá voi trầm sát một nét hấp dẫn rất mới lạ.
THU HUYỀN
Báo Người Lao Động
28/07/2004 9:25:30 AM GMT +7