HÈ VỚI DÂN TÂY NĂM NAY

 

Ngày 3 tháng 4, trong khi tổng thống Sarkozy bận bịu với cuộc họp thượng đỉnh G20, báo kinh tế Les Echos của Pháp cho biết là nhà băng dự định từ ngày 1 tháng 5, lăi suất của sổ tiết kiệm Livret A sẽ giảm xuống c̣n 2%. Nhà băng Pháp không xác định cũng không phủ định, chỉ nhắc rằng 4 ngày sau ngày 15 tháng 4 chính phủ sẽ chuyển yêu cầu đến bộ Kinh tế. Claude Guéant, tổng thư kư điện Élysée, chối dài rằng chính phủ chưa hề nhận được một quyết định nào tương tự. «Tuy nhiên không c̣n lạm phát nữa. Vấn đề cần được đặt ra». Cánh tay mặt của tổng thống Sarko th́ bảo đáng lẽ nó đă giảm xuống c̣n 2% từ ngày 1 tháng 2 kia, bây giờ chưa biết sẽ giảm xuống c̣n bao nhiêu. Sẽ bàn tính vào đầu vào tháng 6. Tháng 6 bàn tính th́ thiên hạ bắt đầu rục rịch nghỉ hè, sau hè th́ coi như xong chuyện, c̣n lăi mấy phần trăm cũng chịu.

 

Dấm dớ thế để rồi qua tuần sau Christine Lagarde tuyên bố là nạn lạm phát không c̣n, đáng lẽ lăi suất Livret A sẽ giảm xuống c̣n 1% thôi, nhưng chính phủ muốn giữ chút «cố gắng đặc biệt» là 1,75%, và sẽ tính mỗi quư thay v́ hai lần một năm như từ trước đến giờ. Đây là sổ tiết kiệm của 47 triệu dân Pháp, từ lăi suất 4% đă giảm xuống c̣n 2,5% đầu tháng 2.

 

Tuy kinh tế khó khăn hàng họ có phần ế ẩm hơn xưa nhiều, nhưng bên Pháp không có kiểu quảng cáo giật gân như hăng địa ốc ở Miami bên Mỹ, rằng cứ mua một căn hộ sẽ được tặng một xe hơi thể thao cao cấp Lamborghini Gallardo Spyder. Thấy chiếc xe th́ ai cũng nhỏ giăi, nhưng phải nhỏ mồ hôi cày bừa để mua căn hộ ít nhất một triệu đô trở lên th́ cái xe đáng hai trăm ngàn đô đó mới chịu lăn bánh về nhà ḿnh. Cũng không gồng ḿnh như một hăng xe hơi bên Bỉ: cứ mua một chiếc cho vợ sẽ có thêm một chiếc… cho bồ nhí. Hấp dẫn vậy mà t́m đỏ mắt vẫn không ra khách. Cũng bên Mỹ, hiệu quần jean lại c̣n có kiểu dụ dỗ khách hàng rất lương thiện là mời bạn cứ vào tiệm thử quần. Cứ vào thử đi, mua hay không ǵ cũng sẽ ra về với vé xi nê được tặng. Một cách kêu gọi khách ra vào kẻo tiệm hẩm hiu. Bên Tây không chơi mấy tṛ đó, cứ tà tà chân chỉ hạt bột làm ăn (hay không biết làm ăn?). Và cũng hay, phải thắt lưng buột bụng hơn xưa nhưng ở đâu có thiên tai hiểm họa ǵ, dân Tây vẫn vui ḷng chia cơm xẻ áo, vẫn gửi giúp hào sảng so với đồng tiền giới hạn.

 

Thường mùa hè thành phố Paris chỉ toàn du khách, bây giờ thành «chuyện đời xưa». Theo thống kê Ipsos, 51% người Pháp không đi hè năm nay, trong số này đă có 40% chưa hề biết mùi đi hè là ǵ. Gia đ́nh có con nhỏ đi học th́ chuyện đi hè hầu như bắt buộc, để khi tựu trường chúng có cái ǵ khoe với bạn bè, khỏi buồn là thua chị kém em chẳng được bước khỏi… lũy tre làng. Bây giờ thành xa xỉ, phải nhỏ to cho con hiểu và vui ḷng đừng tơ tưởng hụi hè. Dân Pháp thích đi đó đi đây khám phá đất nước và nền văn hóa khác, thời buổi khó khăn lại đâm ra thích khám phá quê hương ḿnh với hy vọng ít tốn kém hơn. Người ta cũng lưu ư đến việc đi chơi vùng có thân nhân để khỏi trả tiền thuê nhà, phương tiện giao thông ít tốn kém, chi tiêu giảm thiểu, ăn chơi cũng sẽ tằn tiện. Đi chơi mà phải tính toán chi li th́ thôi nằm phè quách ở nhà cho khỏe. Pháp th́ thiếu ǵ mục giải trí hay ho và sinh hoạt văn hóa hấp dẫn, tỉnh nào cũng có, khu nào cũng có, ở ngoại ô Paris th́ cứ ngồi tàu điện ngầm vào thủ đô lang thang suốt ngày không chán, xem và biết được biết bao nhiêu điều thú vị. Ngay dân Tây chính cống khi về hưu mới có thời giờ nhẩn nha ngắm nghía phố phường, cũng lắc đầu hả hê «Paris đẹp quá». Nội chuyện vào các viện bảo tàng đă là bao nhiêu khám phá. Muốn băi biển th́ ra sông Seine với Paris Plage. Chạy vù xa Paris chừng năm bảy chục cây số hướng đông tây nam bắc ǵ cũng sẽ có những cái làng nho nhỏ xinh xinh êm đềm, bản sắc đặc biệt Pháp, rất dễ thương, ngồi quán cà phê làng dưới gốc cây, nghe dân tỉnh nói giọng âm là lạ, nghe họ bàn chuyện đua ngựa như bên ḿnh bàn số đề, hay sôi nổi chuyện đá banh, à, hay là xem họ đánh boules, thế giới chẳng mấy nước có tṛ chơi này, nghe họ hơn thua nhau và ha hả cười, là đă thấy đời đáng yêu rồi.

 

Dù sao dân Pháp cũng giữ vững tinh thần trước cuộc khủng hoảng, họ không để cơn buồn kinh tế ảnh hưởng đến những ngày hè ít oi đẹp đẽ. Pháp có bốn mùa rơ rệt và mùa nào cũng có hương sắc riêng. Đặc biệt hè ngắn ngủi nên ngay cả trong khu nhà ở, hễ cứ nắng lên là nh́n sang vườn hàng xóm đă thấy da thịt phơi phới hứng ánh mặt trời. Đă thú vị.

 

Xuân Sương

Paris, Avril 2009