BÍ MẬT THIÊNG LIÊNG…
Không biết bố có nghe không và nghĩ gì. Anh Hai muốn tự tay mình sửa cái áo, vuốt mái tóc cho bố, như xưa vẫn thỉnh thoảng làm. Và chị Hai ngồi cạnh, một chị Hai đã bỏ chồng từ sáu năm rồi, giờ đùng đùng trở về thăm bố mặc dù anh Hai ừ không sốt sắng. Chị Hai sau là một trong những đứa bạn tôi, hiền như bụt, thì mau mắn nói đó là ý hay. Thế cũng xong. Và bây giờ họ đang ở đó, chắc là đang chuyện trò với bố.
Tôi tự hỏi anh chị Hai có nói chuyện với nhau không, và nói những gì. Có thể họ chẳng mở miệng. Có thể nhắc lại những bực mình từ xưa. Có thể còn gây nhau dữ dội như thời chị chưa bỏ đi. Vậy thì tệ quá nếu để bố nghe những điều chẳng lấy gì hay ho vui vẻ ấy. Bây giờ nỗi niềm gì cứ quằn quặn trong tôi. Chắc là niềm ân hận. Đã mang tên ân hận thì luôn là quá trễ. Tôi không còn dịp nào chuộc lại hay làm những cái đã không làm. Bố chỉ mong mỗi một điều là tôi về nhà mỗi chiều như mọi con gái nhà lành, như con gái bố, nhưng tôi không thể. Bạn bè với lỉnh kỉnh chuyện tình duyên, việc làm, nhan sắc… nghĩa là với bố hầu như hoàn toàn vô nghĩa mà nó lại chiếm thời gian của tôi nhiều hơn cho bố. Mỗi chiều tan sở, đám bạn gái già già chúng tôi tụ họp nhau trò chuyện. Mà có khi cũng chẳng chuyện trò gì, ngồi thừ ra cũng chẳng nghĩ ngợi gì ghê gớm nhưng thấy ấm lòng và dễ chịu. Những kẻ cô đơn thường tìm đến nhau. Tôi sợ về nhà sớm, với bố, lúc nào cũng hỏi con đi đâu giờ này mới về, giải thích thì bố chỉ lắc đầu chẳng diễn cảm gì, vì vậy tôi luôn chờ bố đã ngủ.
Bạn có thể hỏi thế tại sao từng này tuổi đầu mà tôi không ra riêng? Cũng vì bố đấy bạn ạ. Tôi sẵn sàng làm đệm cho bố tựa vai những lúc cần, nhưng không muốn làm cây gậy bố chống mỗi ngày. Tôi không phải là người kiên nhẫn. Vì vậy việc còn ở chung để nghe bố lặp mãi cùng câu hỏi đã là cái gì vượt quá khả năng chịu đựng. Và tôi chịu đựng. Nhưng chỉ thế thôi, xin đừng thêm gì vào nữa. Bố biết thừa điều ấy và ghìm mình hạn chế. Nhiều khi nhìn vào mắt bố, tôi biết bố muốn hỏi nhiều thứ, chẳng hạn sao con không chọn bạn trai đi, đàn bà phải có đàn ông để nương tựa chứ. Đó là một trong những điều tôi không muốn nghe. Bố không thấy rằng đàn ông chỉ khiến đời sống đàn bà thêm nhiêu khê rắc rối. Đã có lúc bố lo sợ tưởng tôi đồng tính, vì bạn nào dắt về nhà cũng chỉ là đám con gái lỡ thì.
Bây giờ anh chị Hai đang trò chuyện gì hoặc đang cãi nhau, và bố có nghe không? Tôi chột dạ. Điều duy nhất bố bận tâm muốn nghe là từ miệng tôi, đứa con gái duy nhất bố yêu với cả tấm lòng. Người ta vẫn quý con trai, nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô, nhưng bố yêu tôi hơn anh Hai, cho rằng con trai có thể tự lo, chỉ con gái là yếu đuối, và bố yêu tôi hơn cả bản thân mình, nhất là từ ngày mới lên ba mẹ đã bỏ bố con tôi. Nhà này có huông bị đàn bà bỏ. Lý do chuyện trăm năm đứt gánh của bố mẹ thì mãi đến ngày cô Hai trên giường bệnh vật lộn với tử thần mới he hé cho tôi biết. Còn lúc anh chị Hai ly dị thì tôi đã lớn rồi. Chị Hai tánh cực kỳ cẩn thận ngăn nắp. Và chị không chịu nổi tại sao chồng không bóp ống kem đánh răng từ dưới lên mà bóp giữa chừng. Tại sao hay bật đèn phòng tắm dù trời vẫn sáng rồi quên tắt. Tại sao tè mà không giật nước. Tại sao không xếp tờ báo vào giỏ mà bỏ bừa bãi trên bàn. Tại sao ngáp không che miệng. Tại sao ăn anh hay chắp. Linh tinh thứ tại sao. Và hai người ly dị vì anh Hai cũng không trả lời nổi các câu hỏi đàn bà ấy.
Tôi đã nói là ít khi trò chuyện với bố. Quán cà phê sực mùi thuốc lá dễ chịu hơn phòng bố sực mùi thuốc bắc thuốc tây, mùi da thịt ít tắm rửa và mùi chăn mền người bịnh. Đám bạn dở hơi lôi cuốn hơn ông bố già nằm dài, phong cảnh duy nhất bố ngắm là cái trần nhà chính giữa có gắn hình nổi thạch cao gợi nhớ cái bánh in đậu trắng. Mỗi sáng tôi phóng vào phòng bố tra khảo: “Bố ngủ được không bố?” “Đêm qua bố ngủ được”. “Bố uống thuốc buổi sáng chưa?” “Rồi con ạ. Con đi làm đấy à?”. “Con mở cửa cho thoáng nghe bố?”. Đó là điệp khúc của chúng tôi bắt đầu ngày. Rồi phóng ra đi cày. Và nếu đêm nào bố khỏe có thể chờ, dù tôi mở khóa rất khẽ và nhón gót, bố vẫn nghe. “Con về đấy à?”. Tôi không trả lời. “Con có vui không?”. Một ông già nằm một chỗ hỏi con gái có vui không. Lại tra khảo: “Bố làm gì mà chưa đi ngủ đi?”. “Ờ”. “Hồi chiều bố ăn được không?” “Được”. “Bố uống thuốc đủ chưa hả bố?” “Đủ rồi con ạ”. Đó là điệp khúc về khuya. Cuối tuần thì bố hài lòng tôi ngủ miệt mài. Tuy không trò chuyện nhưng bố vui lắm, biết là con gái rượu cùng hít thở bầu không khí tù ám với mình, nó nằm đâu đó trong nhà, chỉ cần với tay có thể sờ thấy, nó không đi xa, không bỏ mình… Nhưng rồi tôi thức dậy lao ra khỏi nhà khi bố đang nghỉ trưa và mãi khuya mới mò về.
Thỉnh thoảng, lạy Chúa, thỉnh thoảng tôi ngồi ngắm bố ăn cơm, không, ăn cháo. Thực sự tôi không muốn mắt mình chạm những tình huống ấy. Tay bố run rẩy đưa thìa cháo lên môi, vận hết sức bình sinh đưa mãi đưa mãi mà con đường như còn xa ghê lắm. Và có khi nó đi trượt đâu đấy bên cạnh. Tôi hối hả lau vết cháo chảy dài bên má, rơi xuống khăn ăn che ngực. Tôi lịu qụiu cho bố ăn. Bố nhìn tôi, không cười nhưng có cái gì rạng rỡ an lành trong ánh mắt. Tôi nhìn tránh đi. Không muốn thấy. Tôi rất sợ những pha tình cảm ướt át. Tôi ghét phim xã hội sướt mướt giật nước mắt người xem. Bố cố nuốt nhanh cho tôi hài lòng là bố vẫn khỏe, vẫn ăn được, nhưng cùng lúc có vẻ lo lắng nhìn chừng tô cháo vơi đi. Bố biết tôi sắp bỏ bố một mình. Một hôm không bỏ ngay, tôi rót nước cho bố uống, lau mặt bố sạch sẽ, đặt bố nằm xuống và đọc cho bố nghe một bài báo. Bố thiếp đi trong giọng đọc đều đều chán chường của tôi với nét mặt thư giãn an vui kỳ lạ. Tôi hôn phớt trán bố và nhẹ nhàng tuồn ra ngoài. Lúc đó tôi chưa có ý nghĩ ân hận hay hài lòng với điều mình đem lại cho bố. Tôi là một đứa con chỉ biết có mình. Nếu bạn là đứa con gái hiếu thảo hay bình thường thì bạn không thể nào hiểu được.
Hơn hai mươi năm bố dưỡng dục anh em tôi với sự chăm chút của cô Hai. Mẹ bỏ đi, từ một người không để ý đến chuyện hằng ngày bố đã trở thành người đàn ông nghe ngóng… Tất cả những nghe ngóng đó bố thực sự dứt bỏ sau ngày sinh nhựt năm tôi lên mười. Buổi chiều mọi người rộn ràng bày bàn ghế, bánh trái thức ăn và quà cáp chất cao hơn đầu tôi với giấy hoa đủ màu sặc sỡ, bỗng có chiếc xe đỗ xịch ở cổng và mọi người khựng lại nhìn một bà uyển chuyển đi vào. Ai cũng há hốc mồm không gọi nổi bố. Dù mới lên mười, tôi hãy còn nhớ nét mặt bố khi nhìn người đàn bà mà bàng hoàng rất lâu mới đẩy tôi đến “Mẹ con đấy”. Và bà ngồi trên hai gót ôm tôi hôn. Nét mặt bố lúc đó ư? Thấy ma chắc cũng thế thôi. Bối rối biến làn da hồng hào chuyển màu xanh lét, môi run run và cấm khẩu, hai tay chắc chưa bao giờ bố thấy thừa thãi vô tích sự ngần ấy. Nhìn bố mà thương. Tôi nắm tay lắc lắc mới khiến bố nhớ giới thiệu mẹ với tôi. Được mẹ hôn, lạ chưa, tôi chẳng cảm thấy gì. Tôi quẹt tay chùi nhanh chỗ má vì tin chắc có dính chút son màu hồng nhạt của mẹ. Và tôi lùi lại. Bà nhìn tôi bỡ ngỡ vài giây rồi mở xắc tay lấy món quà. “Mừng sinh nhật con. Con mở đi xem có thích không?”. Tôi nhíu mày, không cầm. Cô Hai giục: “Kìa, cầm quà mẹ cho đi con”. Cuối cùng cô phải cầm rồi dúi vào tay tôi. Nhiều năm sau tôi còn thắc mắc tại sao ai cũng nhũn nhặn trước người đàn bà đã bỏ chồng con như vậy? Đó là sợi dây chuyền vàng tây óng ánh hai con tim lồng vào nhau, hột xoàn nhỏ tòng teng ở giữa. Cô Hai mang vào cổ tôi. Và nó chỉ nằm trên cổ tôi một lúc đó thôi suốt cuộc đời làm quà của nó. Sau đó nó nằm ở đâu tôi chẳng biết.
Mẹ ở chơi một lát trong sự lạnh nhạt của tôi và sự bối rối của mọi người, trừ anh Hai chạy tung tăng níu áo mẹ nói lăng nhăng đủ thứ. Mẹ cố nịnh, cố làm quen với tôi nhưng không thành. Có, tôi có nhìn mẹ như người xa lạ, và tôi xúc động trước sắc đẹp của bà. Bà có vẻ mong manh sang cả, cử chỉ dịu dàng với nét mặt thanh tú buồn buồn. Nhưng tôi chẳng cảm giác gì - có mẹ từ xa về thì lòng mình ra sao? Để tránh, tôi rủ đám em trong gia đình và con các cô chú nhân viên chạy ra vườn chơi trò cút kiếm. Có lẽ mẹ hiểu. Khi mẹ từ giã, cô Hai gọi mãi tôi mới chịu vào, đứng sau lưng bố vẫy tay chào, nhất định không chịu đến cho mẹ hôn lần nữa. Khi bà bước xuống bậc thềm, tôi la lên: “Tôi chỉ có bố và cô, tôi không có mẹ”. Bước chân nhẹ tênh của bà khựng lại. Bà quay lại khiến tôi vội núp mặt vào lưng bố, không biết mọi người diễn cảm ra sao. Rồi tiếng leng keng vòng xuyến trên tay bà xa dần ra cổng. Đêm đó tôi khóc ré chói tai, bắt bố nằm cùng cho đến khi tôi ngủ hẵng đi. Trong nách bố, tôi nói với giọng đanh thép của đứa bé lên mười: “Đừng bố, đừng bao giờ cho con gặp lại người đó nữa nghe bố”. Chỉ nghe tiếng thở dài. Từ đó bố thôi không nghe ngóng bước chân trên hè nhà mỗi sáng mỗi chiều như xưa nữa…
Và bây giờ, bố nằm đó với anh chị Hai, cái gì lọt vào tai bố? Họ nói gì, chị Hai có hối tiếc đã bỏ anh Hai không? Điều này có thể xoa dịu lòng bố. Chị có kể cho anh nghe vì sao đã ba đời chồng đều hỏng không? Bố sẽ nói có gì đáng ngạc nhiên đâu, đàn bà gì mà cứ suốt ngày chì chiết chồng những cái vụn vặt. Tuần trước bố gọi anh Hai về để tâm sự lỡ bố chết, tôi sẽ bơ vơ. Anh Hai mau mắn thì dễ mà, nó sẽ sống với vợ chồng con như cô Hai sống với bố con mình, bố nghỉ cho khỏe đừng lo lắng gì nữa. Mấy hôm nay thì bố làm thinh. Bố nằm im thin thít, lười biếng, nét mặt bình thản như không còn vướng bận, sẵn sàng ra đi bất cứ lúc nào. Giữa cha con tôi cũng không còn điệp khúc buổi sáng buổi khuya. Mọi thứ đều sững lại, bất động…
Năm tôi mười tám, cô Hai chết. Giống Thánh Gióng, tôi rùng mình một cái và thành người lớn thực sự, cứng rắn hơn mọi người tưởng, hơn bố chờ đợi. Đến nỗi bố ngại, nói bóng gió con gái thì nên nhu nhã mềm mại. Nhưng tôi không muốn mình là con gái mặc dầu có lôi thôi thế nào thì gương mặt tôi vẫn là gương mặt mẹ, thanh tú và đẹp với nét buồn buồn, thân hình dong dỏng cao với cặp giò dài ngoẵng thuôn thuôn. Tôi biết điều này càng khiến bố yêu tôi hơn, lo âu hơn và đau đớn hơn. Nhiều lúc bố không biết là tôi thấy bố nhìn rồi quay đi, buồn bã lắc đầu.
Thiên hạ đến thăm, bà con bạn bè và nhân viên thời bố là giám đốc công ty xuất nhập cảng. Họ nhắc lại nhiều chuyện thời trai trẻ, thời trung niên, đến tuổi đi chậm chạp rồi cuối cùng là giai đoạn nằm chờ chết. Có người chờ mãi mà thần chết bỏ quên chưa chịu rước đi, những người đó mới thực sự khổ. Và họ nói như chúc mừng bố, rằng từng này tuổi bố vẫn còn tinh tường minh mẫn. Cái gì họ nhắc đến nghe cũng tốt, cũng hay, bố là nhất, nhiều điều tôi mới nghe lần đầu, lạ hoắc. Bố nằm im hơi mỉm môi, anh Hai đáp lễ.
Chiều, khi mọi người đã ra về, tôi nói với anh Hai em muốn ở một mình với bố, em muốn nói chuyện với bố. Anh hỏi em muốn đốt đèn lên chưa, tôi lắc đầu. Anh ra ngoài, khép cửa. Tôi đến ngồi cạnh hôn lên trán bố. Tôi ấp hai tay bố vào tay mình. Gương mặt bố xanh xao và môi mắt khép hờ, cố nhìn đứa con gái mà bố yêu với tất cả sức lực hữu hạn đời người. Chợt tôi cảm nhận điều bố lo ngại: bơ vơ. Ngoài kia đêm đang xuống. Cây ngọc lan bên cửa sổ đong đưa nhè nhẹ những chiếc lá nhuốm màu đêm như vô vàn bàn tay nhỏ thiên thần, vẽ một nét cười lên môi bố. Tôi chúa ghét thời điểm âm u này. Vậy mà lại chọn đúng lúc này để chuyện trò với bố. Chút sáng cuối cùng mờ mờ làm đường viền bên hông trái bố, một đường viền mỏng nhàn nhạt như hình nghệ thuật. Tôi lại hôn lên trán và đôi tay gầy xanh xao tong teo. Tôi đằng hắng nhiều lần như thể sắp đọc bài diễn văn quan trọng. Vậy mà lòng tôi thì thả lỏng dịu dàng, cảm thấy nhẹ nhõm vì sắp xả hết cho bố nghe những ấm ức vẫn chất chứa trong mình.
Rồi trong cái tranh tối tranh sáng mà tối nhiều hơn ấy, tôi vẫn nắm chặt hai tay bố với bất chợt những cơn nghẹn ở cổ, những cái nuốt xuống, những hơi thở dồn dập ngắt quãng mà từ đó tôi bỗng bất mãn nhận ra rằng dù sao mình cũng vẫn là… phụ nữ, tôi bắt đầu kể lể dài dòng. Rằng, bắt đầu từ khi nào tôi đã hiểu vì sao mẹ bỏ rơi bố con mình. Rằng bố chẳng có gì phải ngượng. (Tôi cũng xin bố tha lỗi đã không biết yêu mẹ và cũng không cố yêu mẹ). Rằng trong mắt bố, tôi hiểu nỗi lo ngại về cuộc đời những người đàn bà chân dài, dài hơn mong đợi…Rằng, tôi muốn chứng tỏ không phải ai chân dài cũng sa vào cái bịnh oái oăm ấy, mà chính mình phải định đoạt. Rằng vì vậy tôi cố ý sống khác đi… Nghĩa là theo văn chương là “làm cách mạng”. Bố nhỉ…
Tôi ba hoa linh tinh lang tang. Thật ra nói ít mà đầu óc lêu lổng bay khắp nơi thì nhiều. Nhớ cô Hai kể mẹ bỏ đi, từ một người không để ý đến chuyện hằng ngày bố đã trở thành người đàn ông nghe ngóng…Trước hết nhấp nhỏm nghe ngóng mỗi cú điện thoại reo, biết đâu mẹ báo trở về. Là thư ký của công ty, cô Hai biết rõ điều ấy, một hôm cô gắt: “Làm sao mà cậu ngóng hết các cú điện thoại reo liên tục của công ty được? Nếu cô ấy phôn thì tức khắc tôi sẽ báo cho cậu biết, đừng ngóng như thế nữa”. Ông tổng giám đốc sợ bà chị thư ký la, từ đấy chỉ liếc kín đáo mỗi lần điện thoại reo, rồi dần dà thời gian qua đi, thói quen đó không còn bởi vì cú điện thoại bố chờ chẳng bao giờ reng cả.
Cùng lúc, bố nghe ngóng bước chân trước nhà. Cô Hai nói mẹ có bước đi đặc biệt. Không bao giờ lê gót, mẹ bước đi rất nhẹ, rất thanh và êm ả. Tay mẹ luôn có những chiếc vòng và mỗi bước đi với cánh tay đong đưa, tiếng leng keng vui nhộn báo sự hiện diện của mình. Ai cũng yêu quý mẹ. Mẹ rất ít lời, nghiêm trang đài các. Tôi hỏi nghiêm trang mà sao mẹ bỏ chồng con theo trai? Cô Hai lảng đi, đó là những điều chẳng ai muốn nói huỵch toẹt, như thể tránh động chạm đến nỗi niềm sâu xa của bố. Và bước chân nhẹ hẫng cùng tiếng vòng vàng rung rinh bố mong cũng không bao giờ đặt lên ngưỡng cửa, mãi đến sinh nhựt tôi lên mười.
Và cũng cùng lúc, bố nghe ngóng giấc ngủ của tôi có bị ác mộng quấy rầy không. Bởi vì theo cô Hai, những tháng đầu mẹ bỏ đi tôi khóc như cha chết, khóc ngằn ngặt đứt hơi tắt tiếng và thường la hoảng giữa đêm. Tôi vốn là đứa trẻ èo uột, cả thể xác lẫn tinh thần nên chẳng có kỷ niệm nào về mẹ ngoại trừ mùi thơm dìu dịu. Vậy mà vẫn khóc như bị cắt tiết. Dạo đó để tôi ngủ, cô Hai phải lấy áo mẹ cho tôi ôm. Lên năm thì tôi thôi ôm áo mẹ mà ôm con gấu nhồi bông có đôi mắt thật to đen nhánh. Từ đó mẹ ra hẳn khỏi ký ức nghèo nàn của đứa con gái duy nhất…
Tiếp đến bố nghe ngóng những thay đổi ở tuổi khó chịu của tôi, khoảng mười hai mười ba đến mười lăm. Và lần kinh nguyệt đầu tiên, bố quýnh quáng đem tôi đi bác sĩ khi thấy máu rỉ ở quần con gái. Chuyện này lẽ ra là chuyện của mẹ. Dạo đó cô Hai sang Pháp chữa bịnh. Bịnh gì không biết. Gia đình này mọi thứ đều bí mật. Cho đến năm tôi mười tám thì cô Hai đã đến giai đoạn cuối cùng của đau đớn. Người cô như củi khô, xám ngắt, nói hết ra hơi. Lúc đó tôi hỏi vì sao mẹ bỏ chúng tôi. Cô lắc đầu, không nói chớ chẳng phải không biết. Tôi dấm dẳn: “Con đã lớn rồi, con cũng có quyền muốn biết tại sao mình bị mẹ bỏ khi chưa đầy ba tuổi chứ? Cô cứ giấu làm gì?”. Cô Hai nhắm mắt, tránh. Tôi kéo ghế ngồi sát giường, nhìn cô như cai tù nhìn tội phạm: “Con chán cái nhà này. Cái gì cũng bí mật. Con có cảm tưởng bị gạt ra ngoài, không ai muốn cho con biết cái gì cả”. Cô Hai mở mắt, ánh mắt buồn vô tả khiến tôi chột dạ. Rồi khó khăn lắm, cô thều thào tiếng được tiếng mất. Nhưng tôi hiểu và không nỡ vặn nữa. Một người đoan trang suốt đời trinh trắng không tiện tách bạch những điều như cô đang cố diễn tả bằng lời lẽ trong sạch nhất. “Đó là, căn bịnh, con à, nên, không ai, ghét, mẹ con”. Chẳng ghét nhưng tôi cũng chẳng yêu. Cũng chẳng cảm giác gì ghê gớm. Có thể nói tôi dửng dưng sau một lát lặng người. Hôm sau trong lớp Anh văn, tôi nghiễn ra chữ Sacred Secret… khi nghĩ đến chiều dài ngắn ngủi của lịch sử gia đình mình. Và từ đó tôi thay tủ áo, quần rin giày bố, tóc cắt trụi như lính, cố ý không mỹ miều ẻo lả. Bữa đầu tiên về nhà, tôi có cái khoái rất ác ý chạy tìm gọi bố ơi bố hỡi. Từ vườn sau bố hối hả bố đây con rồi ngước nhìn, một cánh hồng bị cắt oan và chiếc kéo rơi xuống đất. Sau đám tang cô Hai, có người còn hỏi nhau sao hôm đó không thấy tôi…
Tôi muốn nói dài nữa, dài nữa, mà cổ nghèn nghẹn đau điếng. Bố siết tay tôi mỉm cười, không nói gì. Bố đã hiểu. Bố có vẻ mãn nguyện. Khó tưởng tượng người đàn ông nằm đây đã từng tất bật vì con. Lần đầu tiên tôi cảm giác mình yêu bố không ngờ. Lại hôn bố. Căn phòng tràn ngập bóng đêm. Bố nằm đó mà tôi không còn thấy nữa. Mắt tôi mờ. Im lặng.
Tôi đứng lên, đi ra, hài lòng. Ít nhất đó là những tiếng nói dịu dàng của đứa con yêu dành cho bố. Đó là những tiếng nói cuối cùng của đời trần tục mà bố được nghe như mong đợi. Sáng mai khi xe mang bố đi về nơi xa lạ thì nghi lễ bắt đầu, và ông cha đạo sẽ đọc những lời kinh cầu khẩn thánh thần tiếp đón linh hồn bố. Ngày mai bố sẽ nằm trong đất, sẽ không còn nghe lời nói nhân gian này nữa. Ngày mai những buổi tôi đi sớm về khuya sẽ không còn ai hỏi han lo âu. Ngày mai tôi sẽ thực sự mồ côi. Ngày mai tôi sẽ bơ vơ bởi vì ngày mai, ngày mai tôi không còn bố nữa…
MIÊNG
Paris-NT, Janv. 2010