Ở đời, nếu chưa biết tự ái, nên biết tự kiêu. Chưa biết tự kiêu, chẳng bao giờ dám "xé rào", thoát thân khỏi những ràng buộc cổ lỗ, khô cằn, nhàm chán của người đời xưa tái sinh trong đời nay, trong đời ta.
Tự kiêu, trước hết, phải là tự kiêu với chính ḿnh, giữ một khoảng cách giữa ḿnh với ḿnh, tránh nạn tự phụ vô lối, rẻ tiền, nhạt nhẽo. Sau đó mới có thể tự kiêu với người đời.
Đừng bao giờ tự kiêu với bạn. Sẽ suốt đời cô đơn.
2008-06-19
[1] Orgueil. Một khái niệm độc đáo của Sartre gắn liền với triết lư của chàng. Ư thế này. Con người đă (là) tự do và b́nh đẳng với mọi người, nó phải đích thân gánh trách nhiệm và trả giá cho mọi hành động của nó đối với người đời, không được đổ lỗi, viện lư này cớ nọ, sự thật này sự thật kia hay một Đấng thiêng liêng nào đó để biện minh cho hành động của ḿnh. Nhân vật tiêu biểu cho phong cách sống ấy là Goetz trong vở kịch Le Diable et le Bon Dieu. Chẳng phải chuyện đùa đâu, khắc khoải cô đơn lắm đó, hỡi bạn đời ơi. Tự do "hiện sinh" kiểu Sartre là như thế, muốn làm ǵ cứ làm th́ đúng đấy, nhưng không bao giờ vô tôi vạ, kể cả khi không làm ǵ cả ! Kinh thật.